Hiện nay, trên thị trường có đa dạng các loại vải khác nhau được làm từ nhiều loại nguyên liệu như: Sợi nylon, sợi bông, sợi tổng hợp,… khi dệt thành vải chúng có nhiều tên gọi khác nhau tùy vào nguyên liệu tạo ra như: Vải cotton, lụa, nilon, vải tổng hợp,… và sợi được ưa chuộng nhất là sợi vải được dệt từ sợi bông tự nhiên với cái tên vải cotton.
Vải cotton là gì?
Vải cotton hay chất liệu cotton là loại vải được làm chủ yếu từ sợi bông tự nhiên và kết hợp với một lượng nhỏ chất liệu hóa học. Sợi chất liệu cotton có khả năng thấm hút tốt, chống ăn mòn, thoáng mát, bền lâu và chống lại vết bẩn rất tốt nên được dùng nhiều trong ngành công nghiệp may mặc.
Chất liệu cotton có độ mịn, dày và trọng lượng khác nhau tùy thuộc vào mục đích sử dụng nên chúng còn được ứng dụng ở nhiều lĩnh vực khác nhau.
Lịch sử phát triển của chất liệu cotton
Chất liệu cotton là sự kết kết từ sợi bông tinh chất, chúng được phát hiện trong nhiều nền văn minh của thế giới như lưu vực sông Ấn, Peru khoảng năm 6000 TCN,…
Châu Mỹ
Quả bông làm vải cotton được phát hiện ở một hang động tần Tehuacan, Mexico có niên đại sớm nhất 5500 TCN.
Ở Peru, từ một phát hiện ở Ancon xác định được việc trồng một số loại bông bản địa Gossypium barbadense vào 42000 TCN và bông được làm nhiều sản phẩm cho các nền văn hóa ven biển Norte Chico, Moche, Nazca. Vào đầu thế kỷ XVI, người Tây Ban Nha xâm chiếm Peru đa phát hiện những người trồng bông mặc quần áo từ sợi bông này đan lại và được gọi là vải.
Nam Á
Sản phẩm được tìm thấy vào những năm 5500 TCN được bảo quản bằng hộp đồng cho thấy việc sử dụng bông trong thời kỳ đồ đá của Mehrgarh, ở dưới chân đèo Bolan.
Trung Quốc
Năm 207 TCN và 220 sau CN trong triều đại nhà Hán, bông được người dân trồng ở tỉnh Vân Nam và kết thành vải để mặc.
Châu Âu
Bông được truyền bá đến miền Bắc Italia vào thế kỷ XII, khi Sicily bị đô hộ bởi người Norman, một thời gian sau khoảng năm 1350, bánh xe kéo sợi đã được du nhập vào châu Âu để cải thiện khả năng kéo sợi bông.
Quy trình sản xuất chất liệu cotton
Thu hoạch xơ bông, phân loại
Thời gian thu hoạch được diễn ra từ khoảng tháng 11 – 12 hàng năm. Chúng được chia làm 3 đợt như sau:
Đợi 1: Thu hoạch những quả rụng dưới góc đã nở.
Đợt 2: Sau 1 đến 15 ngày, tiếp tục thu hoạch những bông nằm ở phần thân giữa của cây.
Đợi 3: Thu hoạch nốt những bông đã nở ở phần ngọn cây bông.
Tinh chế xơ bông
Khi đã phơi bông xong, bông khô sẽ được những nhà máy chuyển về để tiến hành tinh chế. Bông được xé nhẹ nhàng giúp tách xơ nhưng vẫn bảo đảm không làm ảnh hưởng đến chất lượng sơ.
Sau đó, bông được đưa vào lò hơi để nấu và lọc nhiều lần giúp loại bỏ hết những tạp chất như pectin, nitơ hay những loại axit hữu cơ và màu tự nhiên.
Hòa tan và kéo sợi
Sau quá trình hoàn thiện, sợi bông sẽ bị chuyển sang dạng lỏng, tiếp đó được hòa tan thành hỗn hợp với một vài dung dịch đặc biệt. Chính hỗn hợp này sẽ được đưa vào máy kéo sợi và buộc qua các lỗ nhỏ kéo căng, từ đó sẽ hình thành sợi bông.
Dệt vải cotton
Quá trình xử lý hóa học của sợi cotton, các sợi ngang và sợi dọc được dệt thành những tấm vải cotton. Kế tiếp, chúng được dệt tiếp tục làm bóng sợi cotton trương nở ra và tăng khả năng thấm hút giúp bắt màu của sợi nhuộm tốt hơn.
Nhuộm vải cotton
Vải sẽ được xử lý bằng thuốc nhuộm, dung dịch phụ gia hữu cơ để vải bắt màu tốt hơn. Cuối cùng là giai đoạn wash vải để làm mềm vải, chống co rút, tăng độ bền, nhả màu,… của vải.
Có những loại vải cotton nào?
Vải cotton 100% tự nhiên
Chất liệu cotton được làm hoàn toàn từ quả bông được trồng tự nhiên nên có khả năng thấm hút nhanh, giúp thoáng khí mang đến cho người sử dụng cảm giác thoải mái và dễ chịu. Sản phẩm được làm từ chất liệu này rất phù hợp sử dụng trong điều kiện trời tiết nóng ẩm quanh năm ở Việt Nam.
Cotton poly
Đây là loại vải được tổng hợp từ sợi bông cotton và các loại vải sợi tổng hợp khác với. Chúng có ưu điểm là nhẹ, giá thành thấp, khả năng co giãn cao, dễ vệ sinh và có độ bền cao nên cũng được ứng dụng rất nhiều hiện nay.
Cotton satin
Loại chất liệu cotton được làm từ sợi bông thiên nhiên, an toàn tuyệt đối với sức khỏe người dùng. Loại vải này có mật độ sợi khoảng 300/inch vuông và các sợi chỉ được se nhỏ nên mặc vải khá vuông, có độ mềm mại, bóng mịn.
Cotton satin có khả năng thấm hút mồ hôi tốt và khô nhanh, là lựa chọn phù hợp trong các sản phẩm chăn ga gối hiện nay.
Cotton lụa
Chất liệu là sự kết hợp của 50% cotton tự nhiên và 50% sợi tơ tằm với mục đích mang đến cho người dùng cảm giác êm ái, mát mẻ và dễ chịu. Đồng thời, các sản phẩm từ cotton lựa luôn thân thiện với môi trường, an toàn cho da nhạy cảm và cả da em bé.
Cotton nhung
Đây là sự kết hợp giữa chất liệu cotton và vải nhung nên có độ thoáng mát, mềm mại cho người dùng. Vải cotton nhung ít bị nhăn, không phai màu, ít bị xù trong quá trình sử dụng và khả năng thấm hút mồ hôi cao.
Cotton Ai Cập
Cotton Ai Cập là kết hợp giữa cotton và vải nhung tạo nên sự thoáng mát, mềm mại, độ bền cao hơn hẳn so với các loại cotton khác trên thị trường. Vải không bị phai màu, ít bị nhăn khi sử dụng.
Cotton 65/35 (CVC)
Đây là sự kết hợp của hai loại cotton và PE với tỷ lệ 65% cotton và 35% PE. Do vậy, nó được gọi với cái tên à 65/35 (CVC). Vải này có độ bền, khả năng chịu lực, độ đàn hồi cao và thấm hút rất tốt.
Cotton 35/65 (Tixi)
Ngược lại với cotton 65/35, loại vải tixi là sự pha trộn giữa cotton và PE nhưng chung kết hợp theo tỷ lệ là 35% cotton và 65% PE giúp vải mềm mại, thoải mái hơn.
Ưu điểm và nhược điểm của vải cotton
Ưu điểm
- Mang đến cho người sử dụng cảm giác dễ chịu, sảng khoái nhờ khả năng thấm hút, hút ẩm cao.
- Vải cotton có giá thành rẻ so với các loại sợi pha do nguyên liệu dễ tìm kiếm và sẵn có.
- Độ bền cao, khô nhanh, sử dụng được trong cùng một máy giặt và có thể dùng với nhiều loại bột giặt khác nhau.
Nhược điểm
Giá thành của chất liệu cotton phụ thuộc vào nguồn gốc, thương hiệu và xuất xứ của chúng. Trong đó, các loại cotton cao cấp và chất lượng thường có giá thành khá cao. Ngoài ra, so với các loại vải khác như tencel, modal,… thì cotton có độ cứng cao hơn.
Vải cotton làm được những sản phẩm nào?
Vải cotton được ứng dụng rất nhiều trong các lĩnh vực xung quanh đời sống hằng ngày của chúng ta như: May mặc, thời trang, quần áo từ trẻ em đến người cao tuổi, chăn ga gối đệm, ga chống thấm, khẩu trang, y khoa, dụng cụ y tế, trang trí,….
Sợi cotton chiếm 50% sản lượng vải trên thế giới nên chúng được dùng ở mọi lĩnh vực với nhiều trạng thái khác nhau.
Hướng dẫn vệ sinh vải cotton đúng cách
- Chỉ ngâm nước giặt vài phút và giặt ngay, không nên ngâm trong xà phòng quá lâu.
- Phân loại vải trắng và vải màu riêng biệt khi giặt.
- Phơi tại nơi thông thoáng và tránh ánh nắng trực tiếp.
Hy vọng với những thông tin mà chúng tôi tổng hợp sẽ mang đến những kiến thức hữu ích, để bạn hiểu rõ hơn về chất liệu vải cotton, các ưu nhược điểm cũng như cách sử dụng loại vải này sao cho tốt nhất.